উইঘুৰ জাতিৰ ওপৰত চলি থকা নিৰ্যাতন ।

মধ্য এছিয়াত কেইবা শতিকা ধৰি বসবাস কৰা তুৰ্কীৰ এটি জাতি যিটোৱে প্ৰতিদিনে কৰি আছে অস্তিত্ব ৰক্ষাৰ সংগ্ৰাম, জীয়াই থকাৰ সংগ্ৰাম। বৰ্তমান বিশ্বত সবাতোকৈ লাঞ্চিত, বঞ্চিত, শোষিত এটি জাতিৰ নাম উইঘুৰ। নামটো বৰ আচহুৱা যেন লাগিলেও এই জাতিৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৩০ মিলিয়ন। মূলত চীন আৰু মধ্য এছিয়াত বসবাস কৰা এই জাতিৰ সংগ্ৰাম ৰোহিংগিয়া সকলৰ দৰেই। 

 চীন দেশৰ উত্তৰ পশ্চিম প্ৰান্তত (উজবেকিস্তান, আফগানিস্তান, তুৰ্কমেনিস্তান আদি) দেশৰ সীমামূৰীয়া ঠাইবোৰত শেহতীয়াকৈ চলিছে চৰম অমানৱীয় আৰু জঘন্য নিৰ্যাতন।

প্ৰধানতঃ Xinjiang (জিনজিয়াং)অঞ্চলত বৰ্তমানৰ চীনা প্ৰশাসনে চলাই থকা অমানৱীয় নিৰ্যাতনে বহুতৰে চকু কপালত তুলিছে। জিনজিয়াংৰ বাদে উইঘুৰ সকলৰ দ্বিতীয় ঘনবসতি এলেকা হ'ল দক্ষিণ মধ্য Hunan (হুনান) প্ৰদেশ। উইঘুৰ সকল এই অঞ্চলৰ চৰকাৰীভাৱে স্বীকৃত ৫৬ টা নৃ- তাত্ত্বিক সংখ্যালঘু গোষ্ঠীৰ অন্যতম। চীন দেশৰ বাহিৰেও মধ্য এছিয়াৰ অন্যান্য দেশ কাজাখস্তান, কিৰ্গিস্তান, উজবেকিস্তান, আফগানিস্তান আদি দেশত উল্লেখ্যযোগ্য পৰিসংখ্যাত উইঘুৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোক আছে। তাৰোপৰি পাকিস্তান, ৰাছিয়া, জাৰ্মানী, ছুইডেন, নেডাৰলেণ্ড, তুৰ্কী আদি দেশত কিছু সংখ্যক আছে।

উইঘুৰ সকলক ৰাছিয়ানসকলে Sart(ছাৰ্ট) বুলিহে সম্বোধন কৰিছিল এসময়ত। আনহাতে পশ্চিমীয়া সকলে সিহঁতক তুৰ্ক (তুৰ্কীৰ পৰা প্ৰব্ৰজন হৈ অহা বাবে) বুলি কৈছিল। অইন দেশৰ মানুহেও সিহঁতক তুৰ্ক বুলিয়েই জানিছিল ১৯২১ চনৰ আগলৈ যিহেতু উইঘুৰ শব্দৰ দ্বাৰা সিহঁতক তাৰ পিছৰ পৰাহে সম্বোধন কৰা আৰম্ভ হয়। এইক্ষেত্ৰত বুৰঞ্জীবিদ সকলো একমত যে ১৯২১ চনত কাজাখস্তানৰ ৰাজধানী তাসকেণ্ট (Tashkent)ত হোৱা সন্মিলনত লোৱা এক সিদ্ধান্তমৰ্মে উইঘুৰ শব্দটো গ্ৰহণ কৰা হয় য'ত মূলত তুৰ্কীৰ মুছলমান সকলে অংশগ্ৰহণ কৰে। 

কমিউনিষ্ট নেতা মাও চে টুঙৰ শাসনকালতো এই জাতিটোক উইঘুৰ নামেৰেই শ্ৰেণীভূক্ত কৰে। উইঘুৰৰ ইতিহাসবিধ সকলে সিহঁতক Xinjiang ৰ প্ৰকৃত বাসিন্দা বুলি দাবী কৰি আহিছে আৰু ইয়াৰ ওপৰত তথ্যভিত্তিক বৰ্ণনাৰে ৰাজনীতিবিদ তথা ইতিহাসবিদ মুহম্মদ আমিন বুঘৰা ( ১৯০১-১৯৬৫) ই লিখি উলিয়াই "A History Of East Turkestan" নামৰ কিতাপখন আৰু প্ৰায় ৯০০০ বছৰৰ ইতিহাস বহলাই দাঙি ধৰে। আনহাতে World Uyghur Congress ( বিশ্ব উইঘুৰ কংগ্ৰেছ) এ দাবী কৰে সিহঁতৰ ৪০০০ বছৰ পূৰণি ইতিহাস। আচলতে এই ঠাইক বলপূৰ্বক ভাৱে নিজৰ শাসনত লয় চীনা শাসকে অতি শেহতীয়াকৈ। 
দশম শতিকাত Karluks, Yagmas, Chigils আৰু কিছু তুৰ্কীয় জনজাতিয়ে মিলি গঠন কৰে Kara Kharid Khanate (KKK) । ৯৩৪ চনত Sultan Satuq Bughra Khan নামৰ তুৰ্কী ব্যক্তিজনে প্ৰথমজন ব্যক্তি হিচাপে ইছলাম গ্ৰহণ কৰে আৰু অতি কম সময়ৰ ভিতৰত বাকী মানুহখিনিৰ মাজতো ইছলামৰ প্ৰতি নৰম ধাৰণা জাগি উঠিবলৈ লয়। নতুনকৈ মুছলমান হোৱা বহুতেই ৰজাৰ শাসনত থাকি ইছলামৰ প্ৰচাৰ কৰিব নোৱাৰাত ই প্ৰয়োজনতকৈ বেছি সময় লয় আৰু ১৭ শতিকাতহে উইঘুৰ সকলে সম্পূৰ্ণভাৱে ইছলাম গ্ৰহণ কৰে। ইয়াৰ আগতে অৱশ্যে ১২  আৰু ১৩ শতিকাত অমুছলিম সকলৰ শাসনত ইছলামৰ প্ৰচাৰ নকৰি দুটা ভিন্ন গোটত বিভক্ত হৈ কমিউনিষ্ট শাসক আৰু ৰুছ শাসকৰ হৈ কাম কৰে। প্ৰথমতে Kara Khitan আৰু দ্বিতীয়তে Mongols ৰ অধীনত থাকে উইঘুৰ সকল। Ghengis Khan ( চেংগিজ খাঁ‌) ৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ দ্বিতীয় পুত্ৰ Chagatai Khan ( চাগাটাই খাঁ‌) ই ইছ্লাম গ্ৰহণ কৰাৰ পিছত দ্ৰুত হাৰত ইছলামলৈ দীক্ষিত হয় সাধাৰণ জনতা। ১৭শতিকাৰ পৰা ১৯১২ চনলৈ (Republic Of China ই শাসন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ আগলৈ) Qing Dynasty এ উইঘুৰ সকলক শাসন কৰে।

১৯২০ চনলৈ Pan Turkic Jiddists সকল Xinjiang ৰ শাসক Yang Zengxin ৰ বাবে বাধা হৈ পৰে। এই সময়ছোৱাতে উইঘুৰসকলে ৰাছিয়াৰ শাসক Joseph Stalin ৰ সহায়ত ২ বাৰ স্বাধীনতা লাভ কৰে ১৯৩৩ আৰু ১৯৪৪ ত। প্ৰথমতে First East Turkestan Republic এটা অতি চমু সময়ৰ বাবে স্বাধীনতাৰ প্ৰচেষ্টা আছিল যিটো যিটো Chinese মুছলমানৰ এটা ৰাজনৈতিক গোট (নেতা Ma Zhancang, Ma Fuyuan) ৰ দ্বাৰাই ব্যৰ্থ হয় ১৯৩৪ চনত হোৱা Kashgar ৰ যুদ্ধত। দ্বিতীয়তে ১৯৪৪ চনত Second East Turkestan Republic ( Soviet ৰ সহায়ত) চৰকাৰ গঠন কৰে  যিটোৱে মাত্ৰ ৫ বছৰ শাসন কৰে আৰু ১৯৪৯ চনত চৰকাৰ ভংগ হয়। বিচ্ছিন্নতাবাদী নেতা আমিন বুঘৰা আদিয়ে Soviet ৰ সমৰ্থনত হোৱা চৰকাৰৰ বিৰোধিতা কৰে আৰু Republic of China ৰ সমৰ্থন কৰে। মাও ৱে ১ অক্টোবৰ, ১৯৪৯ ত Republic of China প্ৰতিষ্ঠা কৰি Ili Kazakh Autonomous Prefecture গঠন কৰি Saifuddin Azizi ক কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ প্ৰথম Governor পাতে। তাৰ পাছৰে পৰা কমিউনিষ্ট শাসনত 

উইঘুৰ সকলে ধৰ্মীয়, সামাজিক দিশত বিভিন্ন ধৰণে বঞ্চনাৰ সন্মুখীন হৈ আহিছে। বিশেষকৈ কমিউনিষ্ট শাসক সকলৰ ইছলামৰ প্ৰতি থকা বিদ্বেষ ভাৱধাৰাই উইঘুৰ সকলক বিভিন্ন সময়ত শাৰীৰিক, মানসিক ভাৱে অত্যাচাৰ চলাই আহিছে। ৯/১১ ৰ পিছত এই নিৰ্যাতন খুব সাংঘাতিকভাৱে বৃদ্ধি পায়, বিশেষকৈ উইঘুৰ সকলক "সন্ত্ৰাসবাদী" বুলি লেবেল লগায় এই নিৰ্যাতন পূৰ্বতকৈ বহুগুণে বৃদ্ধি কৰে। ইয়াৰ সমান্তৰালকৈ চীনৰ উইঘুৰ সকলৰ দল Turkestan Islamic Party (TIP) ক সন্ত্ৰাসৰ লগত জড়িত বুলি কৈ এই অত্যাচাৰ তীব্ৰ কৰি তোলে, যিটো সংগঠনৰ কোনো ভিত্তি থকাৰ প্ৰমাণ নাই। Chinese Communist Party ৰ উইঘুৰ সকলৰ প্ৰধান বসতিকৃত Xinjiang প্ৰদেশৰ Secretary Wang Lequan ৰ মতে বেইজিঙ অলিম্পিক ২০০৮ ৰ আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে, জানুৱাৰী ২০০৮ৰ পৰা জুলাই ২০০৮ লৈ চীনা প্ৰশাসনে ২৫ জন উইঘুৰ মুছলমানক সন্ত্ৰাসৰ লগত জড়িত থকাৰ সন্দেহত হত্যা কৰে, ৭৬ জনক সন্ত্ৰাসবাদী কাম কাজত জড়িত থকাৰ গোচৰত দোষী সাব্যস্ত কৰে, তাৰ ভিতৰত ২৫ জনক ফাচী দিয়া হয় আৰু ২ জনক ৰাইজৰ ভিৰৰ মাজত মৃত্যুৰ বাবে এৰি দিয়া হয়। ৪ জানুৱাৰী ২০০৯ত এই সংখ্যা প্ৰায় দুগুণ বৃদ্ধি পায় আৰু ১৩০০ উইঘুৰক আটক কৰে যিটো ২০০৭ ত আছিল ৭৪২, এইদৰে প্ৰতিবাদ, প্ৰতিশোধ, লাঞ্চনা  বঞ্চনাৰ মাজেৰে প্ৰতিটো দিন পাৰ কৰিছে উইঘুৰ সকলে।

ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ এক Documentary ৰ মতে কম আয় আৰু দৰিদ্ৰতাই উইঘুৰ সকলক কোঙা কৰিছে। বহু উদ্যমী মেধাৱী ছাত্ৰই স্নাতক হৈ কৰ্মসংস্থাপন পোৱা নাই, যিটো চীনা চৰকাৰৰ একপক্ষীয় শোষণ নীতিৰ ফলত সাংঘাতিকভাৱে বৃদ্ধি পাইছে। এক নতুন আঁ‌চনি অনুসৰি উইঘুৰ যুৱতী সকলক চীনৰ অন্যান্য প্ৰান্তত চাকৰি দিয়াৰ বাবে ব্যৱস্থা কৰি বহু চীনা যুৱতীক উইঘুৰৰ পৰা চিৰ দিনৰ কাৰণে স্থানান্তৰিত কৰিছে।

      শেহতীয়াকৈ এই যুৱতীসকলক বলপূৰ্বক কমিউনিষ্ট (অমুছলিম যুৱক) ৰ ওচৰত বিয়া দিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে, অমান্তি কৰাৰ বাবে বহুতো যুৱতীয়ে ধৰ্ষণ, হত্যা আদিৰ বলি হৈছে, যাৰ ফলত উইঘুৰ সকল নিজৰ প্ৰদেশত নিজেই সংখ্যালঘুত পৰিণত হৈছে। East Turkestan ত থকা উইঘুৰ সকলৰ ওপৰত Sinification (ইয়াৰ দ্বাৰা চীনাসকলে অ-চীনা সকলক নিজৰ তলতীয়া কৰি ৰাখিব পাৰে) আৰম্ভ কৰি বিভিন্ন ধৰ্মীয়, সামাজিক, অৰ্থনৈতিক নিয়ম ৰীতি নীতিত দখল দিবলৈ চেষ্টা কৰি আহিছে। সাধাৰণতে উইঘুৰ সকলক হজ্ব, ৰোজা, নামাজ, কোৰান বেচা-কিনা-পঢ়া আফিত কঠোৰ ভাৱে দমন কৰি আহিছে চীনা কমিউনিষ্ট শাসনে। ছাত্ৰ- ছাত্ৰী, শিক্ষক- শিক্ষয়িত্ৰী, চাকৰিয়াল সকলক ৰোজা ৰাখিবলৈ দিয়া নহয়। আনকি ৰমজান মাহত সিহঁতৰ ৰেস্তোৰা, হোটেল আদি জোৰ জবস্তি খোলা ৰাখিবলৈ দিয়া হয়। 

 Liu Xiaoming এ ২০ আগষ্ট, ২০১৮ ত লিখিছে - ২৪,৪০০ মছজিদ আছে XUAR ত যিবোৰত দিনে নিশাই আক্ৰমণ চলাই আহিছে চীনা সামৰিক বাহিনীয়ে। সাধাৰণ ভাৱে ধৰ্মীয় ৰীতি নীতিত (নামাজ , ৰোজা, হজ্জ আদিৰ লগতে দাড়ি দীঘলকৈ ৰখা, টুপী পিন্ধা, কুৰ্তা পিন্ধা আদিতো ) প্ৰতিবন্ধকতা আৰোপ কৰি আহিছে। অতি তাৎপৰ্য্যপূৰ্ণভাৱে এই বোৰ তথ্য প্ৰচাৰ কৰাটোও এক সাংঘাতিক অপৰাধ ৰূপে গন্য কৰা হয়। ডিচেম্বৰ ২০১৬ ত এই বিষয়ে বিভিন্ন জনক (উইঘুৰ) ক সোধাত উত্তৰ নিদিয়াত Radio For Asia (RFA) ৰ Uyghur Service ৰ দ্বাৰা মাত্ৰ তিনি মাহৰ ভিতৰত ৫০০০ মছজিদ ভাঙি দিয়াৰ এক সাংঘাতিক তথ্য পোহৰলৈ আহে। 

Toqsu ৰ এজন চৰকাৰী বিষয়াই জানিবলৈ দিয়া মতে অঞ্চলটোৰ  ১২০ খন মছজিদৰ এতিয়া মাত্ৰ ৯ / ১০ খনহে আক্ৰমণৰ পৰা নিৰাপদে অক্ষয় অৱস্থাত আছে।  বাকী বোৰ ভাঙি চুৰমাৰ কৰি দিয়া হৈছে আৰু সেইবোৰ ঠাইত বিভিন্ন ধৰণৰ ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠান আদি পাতি দিয়া হৈছে। ২০১৭ ত ভঙা দুটা মছজিদৰ ( Hotan প্ৰদেশত ) ঠাইত এতিয়া Underwear Factory আৰু নাচ গানৰ কেন্দ্ৰ বনাইছে চীনৰ আগশাৰীৰ কোম্পানীয়ে। যোৱা জুলাই মাহত Financial Times ত প্ৰকাশিত এক প্ৰতিবেদন মতে বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ গুপ্তচৰ কেমেৰা নিৰ্মান কোম্পানীৰ পৰা ১০০০ Face recognise camera কিনি মছজিদত ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে আৰু বিভিন্ন ধৰণে সেইবোৰৰ দ্বাৰা নিৰীক্ষণ কৰি থকা হৈছে। 

অতি শেহতীয়া কৈ সহস্ত্ৰাধিক উইঘুৰক Re- education camp ত পঠিয়াই সেইসকলক কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰাৰ সমান্তৰালকৈ ইছলামৰ বিষয়ে বিভিন্ন আপত্তিজনক মিথ্যাচাৰ শিকাই সেইবোৰ প্ৰচাৰ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হয়। তাৰোপৰি সেইবোৰত থকা মহিলা, যুৱতীসকলক ধৰ্ষণ আদি কৰা হয়। গাহৰি মাংস (pork) , মদ, ভেকুলী মাংস, বাদুলি, কুকুৰৰ মাংস আদি বলপূৰ্বকভাৱে খুওৱা হয়। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত হিটলাৰে জাৰ্মান ইহুদিসকলক  Concentration camp বা Holocaust ত নিক্ষেপ কৰাৰ দৰে প্ৰতিদিন হেজাৰোধিক উইঘুৰক তেনেকুৱা হ'ল'কাষ্টত ৰাখি অমানৱীয় নিৰ্যাতন চলাই থকাৰ পিছতো ইছলামিক বিশ্ব নিৰৱ, নিৰৱ আন্তঃ ৰাষ্ট্ৰীয় সংবাদ মাধ্যম। ভাৰত, পাকিস্তান আদি দেশবোৰেও চীনা চৰকাৰৰ লগত নাইবা আন্তঃ ৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চত চৰকাৰীভাৱে কোনো আলোচনা নকৰাত চীনা কমিউনিষ্ট শাসনে অতি সহজেই চলাই আছে ইছলাম ধ্বংসৰ এক কৰুণ ৰক্তক্ষয়ৰ প্ৰতিযোগীতা। আৰৱ বিশ্বও আছে গভীৰ নিদ্ৰাত, সাৰ পাব কেতিয়া সেয়া সময়ে ক'ব। 

References-

1. Shohret Hoshur, for Radio Free Asia's Uyghur Service

2. China one million Uighur Muslims in concentration camps Al Jazeera reports by Khaled Beydoun